Je sluit een contract af met een opdrachtgever, maar ondertussen wordt het leven en ondernemen duurder voor jezelf. Liefst wil je dat de vergoeding voor je diensten of producten meestijgt met de inflatie, maar hoe doe je dat zonder al te veel rompslomp en vervelende mailtjes om om een verhoging van je tarieven te vragen.
Een indexatie clausule opnemen – i.t.t. wat velen denken – is spijtig genoeg wettelijk verboden. Gelukkig zijn er andere opties zoals de prijsherzieningsclausule om je tarief eenvoudig aan te passen. In dit blog kom je er achter welke dit zijn en de voor- en nadelen ervan.
Wil je onmiddellijk een juridisch sluitend contract hebben of wil je een bestaand contract eens laten nakijken? Neem dan contact op met ons via info@jouwjurist.be en wij helpen je zo snel mogelijk verder!
Toepassing van een prijsherzieningsclausule
Een prijsherzieningsclausule stelt een systeem in om de prijs van goederen in een contract te wijzigen, gebaseerd op objectieve factoren die niet onderhevig zijn aan de wil van de betrokken partijen.
Dit betekent dat de prijsaanpassing plaatsvindt zonder dat hiervoor nieuwe overeenstemming van de contractpartijen vereist is.
Voorwaarden voor geldigheid
Een basiscriterium voor de geldigheid van een prijsherzieningsclausule is dat het duidelijk moet specificeren op welke gronden de prijsaanpassing zal gebeuren. De prijs moet specifiek of bepaalbaar zijn door de toepassing van de clausule. Een aanpassing op basis van algemene economische trends wordt als onvoldoende specifiek beschouwd en is daarmee ongeldig.
Een contractuele clausule die toelaat dat je tarief voor je service proportioneel aangepast wordt aan de hand van toenames in:
- Productiekosten
- Loonkosten
- Brandstofprijzen
- Etc.
Wordt over het algemeen als voldoende specifiek beschouwd. Onvoldoende specificatie in de prijsaanpassingsclausule kan leiden tot de nietigverklaring ervan voor de rechtbank of discussies tussen de partijen. Bij een gerechtelijke nietigverklaring wordt de clausule als niet bestaand wordt beschouwd.
Wettelijke Voorwaarden
Volgens de wet moeten dergelijke bepalingen aan specifieke voorwaarden voldoen. Voldoet je clausule daar niet aan, dan kan ze nietig zijn:
- Het beding mag slechts toegepast worden op maximaal 80% van de totale eindprijs;
- Het beding moet verwijzen naar parameters die daadwerkelijke kosten weerspiegelen;
- Elke parameter mag alleen toegepast worden op het deel van de prijs dat overeenkomt met de kosten die het vertegenwoordigt.
Medeweten medecontractant
Het is cruciaal dat klanten op de hoogte zijn en instemmen met de prijsherzieningsclausule. Voor de afdwingbaarheid van de clausule moet de klant voorafgaand aan de contractsluiting kennis hebben genomen van het prijsaanpassingsbeding en hiermee akkoord zijn gegaan.
Dit akkoord kan expliciet zijn, bijvoorbeeld door ondertekening van het contract of de algemene voorwaarden, maar kan in een zakelijke context (B2B) ook impliciet zijn, bijvoorbeeld door de uitvoering van de overeenkomst zonder bezwaar.
Verbod op een automatische indexatie clausule in b2b contracten
Ondanks wat men zou kunnen denken, is het automatisch indexeren van industriële en commerciële prijzen aan de hand van het indexcijfer van de consumptieprijzen of enig ander indexcijfer wettelijk verboden. Elk contractueel beding of elke praktijk die in strijd is met dit verbod wordt automatisch als nietig beschouwd.
Bijvoorbeeld, een clausule in een transportcontract die de prijzen koppelt aan de consumptieprijsindex is ongeldig. Er zijn echter enkele uitzonderingen op dit verbod van automatische indexatie. Deze uitzonderingen gelden voor huurprijzen, salarissen en lonen, sociale bijdragen, en sociale uitkeringen.
Conclusie over indexatie clausules
In de complexe wereld van contractbeheer spelen prijsherzieningsclausules en prijsindexatie een cruciale rol, gekenmerkt door een nauwgezet en strikt wettelijk kader. Het deskundig opstellen van deze clausules is niet alleen een kwestie van juridische precisie, maar ook van strategisch inzicht. Hun doeltreffendheid en rechtsgeldigheid hangen af van een diepgaande kennis van de relevante wetgeving.
Een bijzonder aandachtspunt is de regelgeving rond automatische prijsindexatie. Algemene verboden op de automatische indexatie van industriële en commerciële prijzen zijn de norm.
Het is van vitaal belang dat alle betrokken partijen, vooral in een zakelijke context, volledig geïnformeerd zijn en expliciet instemmen met de voorwaarden van dergelijke clausules. Dit vereist een heldere communicatie en vaak een gedetailleerde uitleg van de betrokken voorwaarden, om de volledige en geïnformeerde toestemming van alle partijen te waarborgen.
Vaak gestelde vragen over prijsherzieningen- en indexatie clausules
Wanneer is een prijsherzieningsclausule geldig?
Een prijsherzieningsclausule is een stipulatie in een contract die het mogelijk maakt om de prijs van goederen of diensten aan te passen.
Dit moet op basis van objectieve, vooraf vastgestelde criteria. De clausule is pas geldig als het duidelijk specificeert hoe prijsaanpassingen worden bepaald en gebaseerd zijn op specifieke, meetbare criteria.
Is automatische prijsindexatie toegestaan in contracten?
Nee, automatische indexatie van prijzen gebaseerd op consumentenprijsindexen of andere indexen is over het algemeen verboden. Daarvoor is wel een uitzondering in gevallen zoals huurprijzen en lonen. Let op, jouw B2B contract als freelancer is geen loon, en valt hier dus niet onder.
Wat zijn de gevolgen als een prijsherzieningsclausule als ongeldig wordt beschouwd?
Als een clausule niet aan de wettelijke vereisten voldoet, kan deze als nietig worden beschouwd. Dit heeft tot gevolg dat deze wordt behandeld alsof de clausule nooit in het contract heeft bestaan. Je kan dus geen prijsherziening afdwingen op basis van het contract in dat geval.